Na meer dan twee weken onderhandelingen is de internationale klimaattop COP30 afgelopen zaterdag afgesloten. Ondanks een aantal successen, is de uitkomst van de klimaattop helaas niet waar wij op gehoopt hadden. CARE reisde af naar Brazilië met een aantal duidelijke aanbevelingen en de oprechte hoop op een ambitieuze uitkomst die zou bijdragen aan echte klimaatrechtvaardigheid. Er werden successen geboekt op het gebied van gendergelijkheid en een eerlijke transitie, maar verder bleven de ambitieuze uitkomsten uit.
Net als vorig jaar was financiering weer het onderwerp waar het op mis ging. Vooral nieuwe en duidelijke financiering voor adaptatie ontbreekt. Dit gaat om geld waarmee gemeenschappen die nu al hard worden geraakt door extreem weer zich kunnen aanpassen. Ook is er nauwelijks extra geld toegezegd om klimaatschade te vergoeden.
Gelukkig kunnen we toch ook een paar mooie uitkomsten vieren. Zo is het Gender Actieplan – het implementatieplan dat gender en inclusief beleid centraal stelt in klimaatactie – succesvol aangenomen. Ook zijn er kleine successen geboekt op het gebied van een eerlijke energietransitie.
Goed actieplan voor gendergelijkheid
Het grootste succes van deze klimaattop is de aanname van het nieuwe Belém Gender Actieplan. De kennis en het leiderschap van vrouwen in al hun diversiteit is essentieel om de grote uitdagingen van de klimaatcrisis het hoofd te bieden. Dit actieplan moet er de komende negen jaar voor zorgen dat zij beter betrokken worden in klimaatactie.
Het waren moeilijke onderhandelingen, waarin pijnlijk duidelijk werd dat vrouwenrechten internationaal onder grote druk staan. Gelukkig is er uiteindelijk toch een goed actieplan gekomen, waarin onder andere een intersectionele blik op ongelijkheid centraal staat.
Bij CARE zijn wij erg blij met deze uitkomst. Wij weten namelijk al lang dat een centrale rol voor vrouwen cruciaal is om de klimaatcrisis effectief en eerlijk aan te pakken!
Fonds voor klimaatschade blijft vrijwel leeg
Op veel plekken in de wereld is de impact van de klimaatcrisis al zo groot dat bijvoorbeeld voedselsystemen, huizen, en infrastructuur aangepast moeten worden. Het bedrag dat ontwikkelingslanden hiervoor nodig hebben – adaptatiefinanciering – wordt geschat op 120 miljard per jaar in 2030. Dit geld is heel hard nodig om de veerkracht van gemeenschappen te vergroten, maar in de uitkomst van de klimaattop wordt dit bedrag bij lange na niet gehaald.
Ook is er op deze klimaattop nauwelijks nieuw geld gekomen voor het fonds voor klimaatschade. Dit fonds is speciaal opgezet als compensatie voor landen die het hardst worden getroffen door klimaatverandering terwijl ze daar historisch de minste verantwoordelijkheid voor dragen.
Adaptatie en een eerlijke transitie
Tijdens deze klimaattop hadden er ook concrete uitvoeringsplannen moeten worden gemaakt voor adaptatie. De afspraken over de uitvoering van het ‘Global Goal on Adaptation’ zijn helaas zeer teleurstellend. Er is te weinig geld toegezegd voor de uitvoering en ook zijn er geen goede systemen om naleving van de doelen te handhaven.
Waar wél een succes werd geboekt op deze top, is op het gebied van de ‘eerlijke transitie’. Er is namelijk besloten om een mechanisme op te zetten dat erop toeziet dat de overgang naar een klimaatneutrale economie eerlijk en inclusief verloopt. Het betrekken van lokale gemeenschappen, Inheemse groepen en arbeiders staat hierin centraal.
Dat dit mechanisme er komt, is veelal te danken aan de enorme druk vanuit ngo’s – waaronder CARE – maar ook van activisten, jongeren en vakbonden.
CARE blijft zich inzetten voor klimaatactie
Klimaatverandering raakt de allerarmsten het hardst, terwijl zij het minst hebben bijgedragen aan de klimaatcrisis. Dat is niet alleen onrechtvaardig, maar zorgt er ook voor dat mensen in kwetsbare situaties verkeren en zelfs in levensgevaar kunnen komen door de toenemende gevolgen van klimaatverandering. Die gevolgen zijn nu al volop zichtbaar in de vorm van extreem weer, langdurige droogte en massale overstromingen in landen wereldwijd, van de Filipijnen tot Irak en Malawi.
CARE zet zich daarom in voor een rechtvaardig internationaal klimaatbeleid, pleit voor de centrale rol van vrouwen in klimaatactie, en ondersteunt mensen bij het opbouwen van een duurzaam bestaan.
