Soedan: vrouwelijke boeren worden het hardst getroffen
CARE’s nieuwe onderzoeksrapport Conflict, Landbouw en Vrouwen in Soedan laat zien dat de crisis waarmee Soedanese boeren worden geconfronteerd steeds ernstiger wordt. Uit een enquête onder 492 boeren in Oost-Darfur, Zuid-Darfur en Zuid-Kordofan blijkt dat 89% een daling in productiviteit rapporteerde en 56% hun gewassen niet veilig kon oogsten vanwege geweld en onveiligheid. Deze gegevens maken duidelijk dat het voortdurende conflict landbouwgemeenschappen heeft verwoest en de voedselcrisis in Soedan heeft verergerd, waarbij vrouwelijke kleinschalige boeren de zwaarste lasten dragen.
Projecten om boeren – vooral vrouwen – te helpen krijgen veel te weinig budget. In september had maar 31% van de 15 miljoen mensen die in 2025 landbouwsteun nodig hebben, hulp gekregen. Ook wordt niet bijgehouden hoeveel projecten echt rekening houden met vrouwen of hoeveel vrouwen steun ontvangen.
“Boeren in Soedan houden stand tegen onmogelijke omstandigheden,” zegt Abdirahman Ali, directeur van CARE Soedan.“Vrouwen in het bijzonder houden gezinnen in leven ondanks geweld, tekorten en systematische ongelijkheid. Dit rapport laat zien hoe urgent actie nodig is nu voedselsystemen in Soedan instorten en een te voorkomen golf van honger en ontheemding.”
Sinds april 2023 heeft het conflict in Soedan geleid tot verschrikkelijke aantallen doden, ontheemding en verwoesting. Meer dan 50.000 mensen zijn gedood en er zijn misdaden tegen de menselijkheid gepleegd tegen burgers. Bijna 12 miljoen mensen zijn ontheemd geraakt – waardoor dit de grootste ontheemdingcrisis ter wereld is – en de schade aan infrastructuur, ziekenhuizen, woningen en gebouwen is catastrofaal. In meer dan 17 gebieden, waaronder Darfur, heerst nu al hongersnood en honger verspreidt zich snel. Veel mensen hebben hun land verlaten uit angst voor aanvallen, plunderingen en verdrijving. Daardoor is er veel minder land bebouwd. Voor het conflict werkte 21% van de boeren op een heel klein stuk grond (ongeveer een halve hectare). Nu is dat aantal gestegen naar 41%.
“Vrouwen in het bijzonder houden gezinnen in leven ondanks geweld, tekorten en systematische ongelijkheid.“
Het onderzoek van CARE bevestigt dat Soedanese vrouwelijke boeren voor de zwaarste uitdagingen staan, bovenop het risico van conflict-gerelateerd seksueel geweld. Doordat mannen migreren, ontheemd raken of niet kunnen boeren, bestond 87% van de respondenten uit vrouwen. Tegelijkertijd meldde 88% dat gebrek aan financiële middelen en hoge kosten voor landbouwinputs grote obstakels vormen voor de landbouw door vrouwen. En voor degenen die toch weten te planten, blijven de uitdagingen: 76% rapporteerde verliezen na de oogst door diefstal, plundering, bederf of het ontbreken van veilige opslagfaciliteiten.
Ook de markten storten in. Bijna tweederde (65%) van de boeren meldde verstoringen in de toegang tot markten, terwijl 17,5% helemaal geen toegang had. Stijgende transportkosten, veroorzaakt door brandstoftekorten, onveiligheid en beschadigde infrastructuur, hebben de situatie verder verslechterd: 81% rapporteerde instabiele marktprijzen en 58% noemde onbetaalbare kosten voor zaden en meststoffen.
“In Kass is landbouw puur overleven,” zei *Fatima, een boerin die voor dit onderzoek werd geïnterviewd. “Mensen verbouwen net genoeg maïs, pinda’s en groenten om hun families te voeden – er is geen markthandel. Het gaat alleen om eten op tafel krijgen, niets meer.”
De gevolgen op huishoudniveau zijn schrijnend. Meer dan 80% van de respondenten zei dat er te weinig voedsel beschikbaar was, ondanks dat het onderzoek plaatsvond in het oogstseizoen, wanneer voedsel juist overvloedig zou moeten zijn. Vrouwen, die in veel huishoudens als laatste en het minste eten, gaven aan dat zij de variatie in hun dieet hebben verminderd – wat zowel de ongelijkheid van de crisis als de gevaarlijke overlevingsstrategieën benadrukt die gezinnen moeten hanteren.
“Nu hongersnood zich uitbreidt, is het moment om te handelen nu,” voegde Abdirahman Ali toe. “Het ondersteunen van Soedanese boeren – vooral vrouwen – gaat niet alleen om voedsel, maar om overleven. Als de wereld geen steun biedt in de vorm van financiering en bescherming, is er geen einde aan het lijden dat we zullen zien.”
Duurzame steun is cruciaal voor Soedan
CARE roept de internationale gemeenschap op landbouw te beschouwen als levensreddende hulp en dringend voldoende financiering te verstrekken om de voedselsystemen van Soedan te versterken, met speciale aandacht voor vrouwelijke boeren. Dit betekent investeren in zaden, gereedschappen, irrigatie, opslagfaciliteiten en veilige transportroutes, en het direct financieren van vrouwengroepen in de landbouw als leiders en besluitvormers. Vrouwen ondersteunen met toegang tot financiering, markten en training zal niet alleen gezinnen in stand houden, maar ook gemeenschappen en voedselsystemen stabiliseren. Bij al het werk dat CARE doet moet rekening worden gehouden met de onevenredige impact van de crisis op vrouwen en hun dringende behoefte aan bescherming.
