CARE’s nieuwste VSLA-jaarverslag – From Savings to Shaping Markets laat zien dat spaargroepen veel meer zijn dan een manier om rond te komen in moeilijke tijden of noodsituaties. Ze vormen een krachtige motor voor lokale economieën, vaak geleid door vrouwen die met doorzettingsvermogen bouwen aan een betere toekomst.
Onze nieuwste cijfers tonen opnieuw de kracht van sparen: 30 miljoen leden hebben samen 11,5 miljard dollar spaargeld opgebouwd. Alleen al vorig jaar werd er 1,8 miljard dollar ingelegd en kregen zij toegang tot 105 miljoen dollar aan kleine leningen.
Hier zijn zes redenen waarom CARE investeert in spaargroepen (VLSA).
1. Hoog rendement op elke investering
VSLAs bieden een van de hoogste rendementen in ontwikkelingssamenwerking: $18,85 voor elke geïnvesteerde dollar.
De resultaten gaan verder dan cijfers alleen. Onderzoek toont aan dat investeren in spaargroepen gezinnen helpt meer te eten, meer kinderen op school houdt en vrouwen in staat stelt leiders te worden binnen hun gemeenschappen.
2. Veerkracht in noodsituaties
Spaargroepen bieden een bewezen manier om veerkracht op te bouwen en herstel te ondersteunen tijdens crises.
Tijdens het conflict in Syrië, dat velen dwong hun huizen te ontvluchten, deden spaargroepen meer dan alleen overleven mogelijk maken. Ze gaven mensen de kans om met waardigheid weer grip op hun leven te krijgen.
Uit onderzoek bleek dat ontheemden die lid werden van een spaargroep regelmatiger aten en beter in staat waren schulden af te lossen. Opvallend was dat de helft van de deelnemers gezamenlijk bedrijven startte, middelen bundelde en samenwerkte om inkomen te genereren voor hun gezinnen.
Een voorbeeld is de groep Al-Diya, die begon als een kleine spaarkring en snel vertrouwen en solidariteit opbouwde tussen de leden. Met ondersteuning van een CARE-partner ontwikkelden de vrouwen een bedrijfsplan en openden een naaiatelier, wat zorgde voor financiële onafhankelijkheid en hoop voor de toekomst.
“De gezamenlijke bedrijfssessies gaven ons het gevoel dat we een echt bedrijf runden, met alle uitdagingen en kansen die daarbij horen,” zegt een groepslid.
Toen eind 2024 de situatie in Syrië verbeterde en terugkeer mogelijk werd, namen de vrouwen hun onderneming mee naar huis. Ze rekruteerden en trainden nieuwe leden, waardoor het atelier zowel een bedrijf als een leerplek werd.
Vandaag de dag floreert de Al-Diya-groep nog steeds, terwijl de vrouwen die haar leiden stabiliteit en economische zekerheid opbouwen voor zichzelf en hun gemeenschap.
Spaargroepen zoals Al-Diya tonen dat lokale initiatieven in crisissituaties een duurzame impact hebben op veerkracht, herstel en economische empowerment van vrouwen.
Foto: Josh Estey/CARE
3. Een vangnet in tijden van crisis
Vrouwen hoeven niet ontheemd te zijn door oorlog of ramp om in een crisis te belanden. Uit CARE’s Women Respond-programma blijkt dat droogte, plagen, overstromingen en andere tegenslagen wereldwijd veel vrouwen treffen. 70% van de deelnemers geeft aan dat het verkrijgen van voldoende voedsel een grote uitdaging is.
Spaargroepen (VSLAs) bieden een cruciale buffer. Vrouwen gebruiken hun spaargeld om moeilijke tijden door te komen, hun kleine bedrijven draaiende te houden en financiële veerkracht op te bouwen.
In Tunduru, Tanzania, verwoesten olifanten ’s nachts gewassen, maar dankzij spaargroepen kunnen vrouwen alternatieve inkomsten genereren.
“Wanneer onze gewassen werden vernield, hadden we geen alternatief. Nu kan ik geld lenen via de groep om mijn bedrijf uit te breiden en bij te dragen aan ons gezamenlijke visproject.”- Athumani van de Upendo-spaargroep
4. Vrouwen als motor van economische groei
Als vrouwen bedrijven zouden starten en laten groeien zoals mannen, zou de wereldeconomie $5–6 biljoen winnen. Toch hebben vrouwelijke micro-, kleine en middelgrote ondernemingen een financieringskloof van ongeveer $1,9 biljoen.
Spaargroepen (VSLAs) helpen deze kloof te verkleinen. Ze geven vrouwen niet alleen financiële vaardigheden, maar ook de kans om hun inkomen en ondernemingen te laten groeien.
In Vietnam transformeerde Hoang Thi Duong haar werk als individuele kaneelverwerker in een bloeiende coöperatie met meer dan 170 werknemers. Ook Nối runt een succesvolle paddenstoelenteeltgroep die haar gezin voedt en nieuwe marktkansen creëert voor andere vrouwen uit de gemeenschap.
5. Sterkere landbouw en eerlijke toeleveringsketens
De wereldwijde chocolademarkt was in 2024 ongeveer $123 miljard waard, terwijl 60% van de cacao uit Ivoorkust en Ghana komt. Vrouwen in de landbouw leveren deze essentiële producten, maar extreem weer, economische instabiliteit en crises maken het lastig om rond te komen.
Spaargroepen (VSLAs) verbinden lokale gemeenschappen met wereldmarkten en bieden toegang tot financiële middelen en extra inkomsten. Internationale bedrijven investeren via CARE in spaargroepen, omdat het zowel boeren helpt als hun toeleveringsketens versterkt.
“We openden een gezamenlijke bankrekening en kregen een lening van 4 miljoen CFA ($6.930) om onze cacaoplantages te onderhouden of bedrijven te starten en uit te breiden.” – Beatrice
6. Toegang tot de digitale toekomst
70% van de vrouwelijke ondernemers in lage- en middeninkomenslanden heeft geen toegang tot financiële diensten. Door samenwerking tussen spaargroepen en fintechbedrijven krijgen vrouwen toegang tot digitale leningen, kunnen ze hun bedrijven laten groeien en bouwen ze vertrouwen in digitale financiële systemen.
CARE werkt met Ensibuuko aan Chomoka, een app voor digitale administratie van spaargroepen, inmiddels gebruikt door meer dan 131.000 mensen in zes Afrikaanse landen.
Vluchtelinge Grace uit Congo gebruikte de app om een winkel te openen en helpt nu andere vrouwen met digitale leningen en ondernemerschap.
Spaargroepen: een krachtige constante in onzekere tijden
“2025 is het jaar waarin de hele wereld de onzekerheid ervaart die VSLA-leden dagelijks meemaken,” zegt Vidhya Sriram, CARE’s directeur voor wereldwijde VSLAs.
“We hebben gezien hoe cruciale hulporganisaties instorten en levensreddende hulp wordt afgesneden van gemeenschappen in nood.
En toch blijven spaargroepen samenkomen, sparen, lenen en bouwen aan de toekomst van hun leden.
CARE zet zich in voor een sterkere economische positie van vrouwen. Vrouwen worden wereldwijd nog vaak gediscrimineerd en buitengesloten. Ze hebben minder rechten, kansen of mogelijkheden om een goed bestaan op te bouwen. Daarom heeft CARE speciale aandacht voor de behoeften van vrouwen en meisjes. Het is noodzakelijk dat hun stem wordt gehoord en dat geweld tegen vrouwen stopt.
