De Afghaanse Amina gaat naar school, ondanks alle uitdagingen

Een gebrek aan scholing is al lang een groot probleem in Afghanistan. Door jarenlange conflicten, instabiliteit en natuurrampen zijn er grote tekorten, en daarmee armoede, ontstaan. Daarnaast zijn veel mensen in het land op de vlucht, wat het volgen van onderwijs nog verder bemoeilijkt. Vrouwen en meisjes worden hierbij het hardst geraakt.

Amina in een klaslokaal
© Nasratullah Haqpal/CARE
Amina (14) is één van de Afghaanse meisjes die graag wil studeren.

Voor Afghaanse vrouwen en meisjes is het nog veel moeilijker om onderwijs te volgen dan voor mannen en jongens. Bijna 30% van alle meisjes in Afghanistan heeft nooit basisonderwijs gevolgd. De 14-jarige Amina* is één van hen. “Ik had nooit les gehad en kon niet lezen en schrijven. De dichtstbijzijnde school was heel ver weg en de route ernaartoe was veel te onveilig. Daarom kon ik er niet heen.”

Educatie-initiatieven binnen onder andere de gemeenschap van Amina zorgen ervoor dat meisjes toch kunnen leren. Ook degenen die nooit naar een ‘normale’ school hebben gekund. Afgelopen jaar nam Amina deel aan CARE’s Accelerated Learning Program, wat deel uitmaakt van het Leave No Girls Behind (LNGB+) project dat in maart 2021 van start ging. Dit programma ondersteunt meisjes bij het afronden van alle leerstof op basisschoolniveau, van het begin tot en met groep acht.

Het LNGB+ project is een samenwerking tussen CARE Afghanistan en verschillende partners, zoals de Aga Khan Foundation, Catholic Relief Services en Save the Children. Het Accelerated Learning Program werkt met 1451 meisjes die zich in enorm kwetsbare en gemarginaliseerde posities bevinden. Zo hebben er 64 van hen een beperking. 57 van de programma-deelnemers zijn als onderwijzer betrokken bij het project.

Door educatie-initiatieven en -programma’s kunnen Afghaanse meisjes toch naar school. Foto: Nasratullah Haqpal/CARE

Een verbod op onderwijs voor meisjes

Nadat de overheid in Afghanistan officieel overgenomen werd in augustus 2021, sloten de scholen hun deuren. In de maanden die volgden gingen de meeste onderwijsinstellingen voor mannen en jongens terug open, maar die voor meisjes bleven dicht.

In september 2021 werd al het onderwijs voor vrouwen meisjes boven de 12 jaar oud stopgezet door de de facto autoriteiten, en werd hen zelfs verboden om te leren. Hierdoor konden 1,1 miljoen meisjes en jonge vrouwen niet meer naar school. In december 2022 werd ook het universiteitsonderwijs voor vrouwen beëindigd, wat meer dan 100.000 vrouwelijke studenten raakte op universiteiten en private middelbare scholen.

Al twee jaar lang blijven alle meisjes en vrouwen boven de 12 jaar oud verplicht thuis. Ze kunnen niets anders doen dan wachten tot de scholen en universiteiten weer opengaan, als dat überhaupt gebeurt. Momenteel volgt 80% van de Afghaanse meisjes en jonge vrouwen die de schoolgaande leeftijd hebben geen onderwijs, wat neerkomt op 2,5 miljoen mensen in totaal.

Het Accelerated Learning Program van CARE biedt Afghaanse meisjes scholing op basisschool niveau. Foto: Nasratullah Haqpal/CARE

Afghanistan is het enige land ter wereld waar scholing voor vrouwen en meisjes verboden is. Naast de gevolgen die dit heeft voor de meisjes en vrouwen zelf, kost het de economie van het land naar schatting ook nog eens zo’n 5,4 miljard dollar.

Afghaanse studenten worden onderwijzers

Ondanks dat Amina nooit op een normale manier naar school heeft gekund, heeft ze door haar deelname aan het programma van CARE inmiddels wel de basis van taal en rekenen geleerd. Zo kan ze tegenwoordig lezen en schrijven.

“Wat ik zelf heb geleerd, leer ik nu aan mijn jongere broertjes en zusjes.”

Amina* (14), neemt deel aan een onderwijsprogramma van CARE in Afghanistan

Amina heeft het geluk dat haar familie haar steunt in de keuze om aan het schoolprogramma deel te nemen en te leren. Daarnaast is ze, sinds ze zelf kan lezen en schrijven, begonnen met het onderwijzen van haar familie. “Wat ik zelf heb geleerd, leer ik nu aan mijn jongere broertjes en zusjes”, vertelt ze.

Ondanks het nog steeds geldende verbod op scholing voor vrouwen en meisjes, is Amina hoopvol over haar toekomst. “Ik ben heel blij met hoe ver ik al ben gekomen. Ik wil graag onderwijs blijven volgen tot het groep acht niveau, maar ook daarna ben ik nog lang niet klaar met leren. Uiteindelijk wil ik graag aan de universiteit studeren. Ik hoop dat we snel tot vrede komen in ons land, en dat we dan de toegang tot onze scholen en universiteiten terugkrijgen.”

De onderwijsprogramma’s van CARE steunen niet alleen de Afghaanse meisjes en vrouwen in hun toekomst, maar hebben ook een brede sociaal-economische impact in het land. Foto: Nasratullah Haqpal/CARE

CARE in Afghanistan

CARE is als sinds 1961 actief in Afghanistan. We kennen de situatie en brengen levens in veiligheid waar we kunnen. We komen snel in actie en doen wat nodig is om mensen in nood bij te staan. CARE steunt mannen, vrouwen en kinderen die zich in een kwetsbare positie bevinden in Afghanistan door het verstrekken van onmisbare gezondheidsdiensten, financiële hulp, essentiële voedselproducten, hulppakketten om de winter door te komen en hulp bij het voorzien in levensonderhoud.

Naast noodhulp biedt CARE programma’s in Afghanistan die zich richten op het versterken van de zelfredzaamheid van de bevolking. De aanpak van CARE typeert zich zowel wat betreft noodhulp als langdurige programma’s door een speciale aandacht voor de behoeften van vrouwen en meisjes.

Met betrekking tot noodhulp betekent dit bijvoorbeeld het creëren van een veilige omgeving voor vrouwelijke vluchtelingen en het verstrekken van hygiëneproducten. Binnen de langdurige programma’s in Afghanistan steunt CARE vrouwen en meisjes door hen bewust te maken van de rechten die zij hebben en hen te trainen op het gebied van beleidsbeïnvloeding en het laten gelden van hun stem. Zo kunnen zij opkomen voor hun rechten en toewerken naar het doorbreken van de vicieuze cirkel van armoede.

* Naam is veranderd i.v.m. privacy