Gaza: ondanks wapenstilstand vele uitdagingen
Na twee jaar oorlog is Gaza helemaal ingestort. Alles wat mensen nodig hebben om te leven – water, eten, een huis, zorg en onderwijs – is bijna verdwenen. Dit is geen tijdelijk tekort, maar een situatie waarin het dagelijks leven bewust kapot is gemaakt. Mensen krijgen niet meer wat ze nodig hebben om te overleven.
Ook op de Westelijke Jordaanoever is de situatie erg slecht. Door geweld van kolonisten, gedwongen verhuizingen en strenge reisbeperkingen raken mensen hun land en basisrechten kwijt. Steeds meer dorpen worden afgesloten van hulp. Ontbrekende noodhulp die elke dag mensen in Palestina de das om doet.
Wapenstilstand: wat nu?
De wapenstilstand is inmiddels ingegaan en moet nu standhouden. “Hulporganisaties moeten ongehinderd en op volle schaal een grote hulpoperatie kunnen opzetten, wij zijn er klaar voor,” zegt Jojanneke Spoor, hoofd humanitaire hulp bij CARE Nederland. “Mensen leven al twee jaar zonder voldoende voedsel, gebrekkige medische zorg en zonder veiligheid.”
Het plan ziet er voor CARE als volgt uit:
- Fase 1 – eerste maand na de wapenstilstand: Focus op levensreddende hulp volgens de plannen van de Verenigde Naties.
- Fase 2 – maanden 2 tot 12: Verdere uitbreiding van de noodhulp zodra dat mogelijk is.
- Voorbereiding op wederopbouw: CARE legt alvast de basis voor de heropbouw, samen met lokale partners, gemeenschappen en internationale organisaties.
Wat is er nodig voor de Palestijnse gebieden nu de wapenstilstand in gang is?
- Grootschalige noodhulp: CARE start een groot hulpprogramma in zowel Gaza als de Westelijke Jordaanoever.
- Meer basisvoorzieningen: Meer toegang tot voedsel, medische zorg, medicijnen, schoon water, hygiëne, sanitaire voorzieningen en noodopvang.
- Psychosociale steun: Hulp aan mensen die mentaal of emotioneel zijn getroffen door het geweld.
- Geldhulp: Financiële steun (contant geld) aan getroffen gezinnen, afhankelijk van toestemming van de autoriteiten.
- Uitbreiding van hulp: Dankzij logistieke centra in Jordanië, de Westelijke Jordaanoever en Egypte kan CARE ongeveer 270.000 extra mensen bereiken in zoveel mogelijk gebieden van Gaza mits de toegang volledig daar is.
De toegang is echter waar het momenteel nog duidelijk aan schort. De vrachtwagens met levensreddende humanitaire hulp richting Gaza krijgen beperkt toegang. Ons hoofd humanitaire hulp Jojanneke Spoor waarschuwt dat het vredesplan niet mag verzanden in politieke afspraken waar burgers niets van merken.
“Deze uitkomst mag geen pauze zijn voor het volgende offensief. Het moet het begin zijn van herstel, bescherming van burgers en duurzame vrede. Hulpverlening moet nú kunnen beginnen, volledig, veilig en onbelemmerd,” zegt Spoor.

De hoogzwangere 35-jarige Haifa en haar 2 dochters snakken daar de zo nodige steun vanuit noodhulporganisaties in Gaza. Foto: Ahmed Abu Ajwa/CARE
Waarom verloopt de noodhulpverlening nu zo stroef?
Ondanks de wapenstilstand blijft het voor hulporganisaties moeilijk om mensen te bereiken. Door nog steeds gesloten grenzen en blokkades kunnen zelfs eenvoudige dingen, zoals het leveren van drinkwater, vaak niet meer gebeuren.
Het probleem met de registratie van internationale hulporganisaties in Israël maakt alles nog moeilijker. CARE is officieel geregistreerd en mag tot eind december werken, maar elke aanvraag om hulp te brengen wordt afgewezen. De Israëlische autoriteiten zeggen zonder duidelijke reden dat CARE “geen toestemming” heeft, en gebruiken de nog lopende registratie als excuus om hulp tegen te houden.
CARE en andere internationale hulporganisaties blijven oproepen om de toegang sneller en soepeler te laten lopen zodat we de zo nodige noodhulp kunnen verlenen in Gaza.
CARE is altijd aanwezig geweest in Gaza
In deze moeilijke situatie is CARE altijd aanwezig gebleven. We openden ons kantoor in Gaza al in 1948, en in 1957 werden we een van de eerste twaalf internationale hulporganisaties die officieel in Israël waren geregistreerd om in de bezette Palestijnse gebieden te werken. Dat laat één ding duidelijk zien: CARE blijft hulp bieden, zelfs onder de zwaarste omstandigheden.

Vandaag de dag werkt CARE Palestina met meer dan 80 Palestijnse medewerkers en samen met lokale partners om levensreddende hulp te bieden. Onze kliniek in Deir al-Balah helpt nog steeds elke dag 250 tot 300 patiënten, onder wie veel kinderen die ernstig ondervoed zijn door de door Israël veroorzaakte hongersnood. In een situatie waarin kinderen sterven van de honger en ziekenhuizen instorten, kan elke vorm van hulp – hoe klein ook – het verschil betekenen tussen leven en dood.
Hieronder een opsomming van de belangrijkste activiteiten van CARE in Gaza:
- Noord-Gaza en Gaza-Stad: CARE werkt samen met lokale partners om water te leveren en waterleidingen te herstellen. Ondanks het gevaar blijven teams hulp geven via mobiele gezondheidscentra en noodvoorzieningen. Medische posten zijn verplaatst naar veiliger gebieden en apparatuur is naar het zuiden gebracht om ontheemde mensen te blijven helpen.
- Deir al-Balah en Khan Younis: CARE levert water, deelt voedsel uit en herstelt sanitaire voorzieningen. De kliniek in Deir al- Balah werkt nog steeds volledig en helpt dagelijks 250–300 patiënten, vooral vrouwen en kinderen die lijden aan ondervoeding.
- Gezondheidszorg: samen met onze partnerorganisaties bieden we zorg via vaste en mobiele klinieken. Sommige diensten zijn naar het zuiden van Gaza verhuisd. Tot voor kort hielp het Al-Samer Medisch Centrum in Gaza-Stad 700–1.000 patiënten per dag met onder andere vrouwenzorg, psychologische steun, wondverzorging, onderzoeken en hartzorg.
- Water, sanitatie en huisvesting: CARE en partners blijven noodwater leveren, kapotte waterleidingen herstellen en onderzoeken doen naar veilige huisvesting voor gezinnen zonder onderdak. De meeste activiteiten zijn nu in het zuiden, waar meer mensen naartoe zijn gevlucht.
- Voedselzekerheid en inkomen: CARE koopt lokaal voedsel in en deelt het direct uit aan mensen in nood. Tot nu toe zijn 68 uitdeelsessies geweest voor meer dan 1.200 mensen. Er komen er meer, omdat steeds meer gezinnen uit het noorden moeten vluchten.
CARE in Palestina
CARE is sinds 1948 aanwezig in Gaza en de Westelijke Jordaanoever. Voorafgaand aan het huidige conflict ondersteunden we ongeveer 200 duizend Palestijnen in Gaza, en we blijven ongeveer 300 duizend mensen op de Westelijke Jordaanoever ondersteunen om te voldoen aan basisvoedselbehoeften, de landbouw en veeteelt te verbeteren, vrouwen in staat te stellen een inkomen te verdienen, vrouwenleiderschap te ondersteunen en gezondheidsprogramma’s te verbeteren gericht op gendergerelateerd geweld, seksuele en reproductieve gezondheid en de geestelijke gezondheid van kinderen.
Bij het werk van CARE in Palestina is het typerend om bijzondere nadruk te leggen op de behoeften van vrouwen en meisjes. Ook tijdens de huidige crisis lopen zij de grootste risico’s harder te worden geraakt.