Klimaatrechtvaardigheid en gendergelijkheid bij klimaattop COP28 in Dubai
Eind november vindt COP28 plaats in Dubai. Het is de 28e internationale klimaattop van de VN, waarbij wereldleiders bijeenkomen om afspraken te maken over de klimaatcrisis. CARE Nederland’s expert klimaatrechtvaardigheid, Rosa van Driel, is aanwezig op de conferentie en vertegenwoordigt daar de Nederlandse ngo’s. Samen met internationale CARE-collega’s en andere maatschappelijke organisaties zet zij zich in voor concrete afspraken met betrekking tot klimaatactie.
De komende klimaattop is een cruciaal moment om concrete stappen te zetten naar een eerlijke en duurzame aanpak van de wereldwijde klimaatcrisis. CARE zet zich in om de klimaatcrisis niet te verergeren en klimaatfinanciering aanzienlijk te verhogen, ter ondersteuning van de gemeenschappen die zich in de meest klimaatkwetsbare posities bevinden en ter bevordering van de onmisbare rol van vrouwen bij de uitvoering van klimaatoplossingen. Alleen samen, met betrokkenheid van alle landen, bedrijven en organisaties, pakken we de klimaatcrisis op een rechtvaardige manier aan.
Waarom is CARE Nederland aanwezig bij COP28 en wat zijn onze belangrijkste prioriteiten?
Klimaatverandering raakt gemarginaliseerde groepen, zoals vrouwen en meisjes, het hardst, terwijl zij het minst bijdragen aan de klimaatcrisis. Dat is onrechtvaardig. Ook zorgt dit ervoor dat de kwetsbare posities waar deze mensen zich in bevinden steeds verder verergeren, en zij zelfs in levensgevaar kunnen komen door de toenemende gevolgen van klimaatverandering. Zo is het continent Afrika slechts voor 4 procent verantwoordelijk voor de huidige CO2-uitstoot, maar kampt het met voortdurende gevolgen van klimaatverandering. Daarnaast is 80 procent van de ontheemden als gevolg van klimaatverandering vrouw, doordat zij afhankelijker zijn van bijvoorbeeld toegang tot schoon water.
CARE werkt nauw samen met landen en gemeenschappen die het zwaarst getroffen worden door klimaatverandering. We ondersteunen hen bij het opbouwen van een duurzaam bestaan en bieden humanitaire hulp wanneer klimaatrampen toeslaan. Ook zetten we ons al jaren in voor een rechtvaardig klimaatbeleid, in Nederland en daarbuiten. Daarbij stellen wij de positie van vrouwen en meisjes centraal.
Gendergelijkheid in klimaatactie
Vrouwen en meisjes dragen onevenredig veel van de lasten van de klimaatcrisis. Klimaatverandering vergroot zo de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, jongens en meisjes. Voor CARE Nederland is gendergelijkheid een hoeksteen van klimaatactie. Vrouwen spelen een unieke rol in het aanpakken van klimaatverandering, onder meer door hun cruciale betrokkenheid bij voedselproductie en energievoorziening.
Helaas blijft de vertegenwoordiging van vrouwen in nationale en mondiale klimaatonderhandelingsorganen ondermaats, met een gemiddelde van ongeveer 35 procent. Bovendien wordt er bij de financiering van klimaatactie te weinig rekening gehouden met gendergelijkheid. Om echte vooruitgang te boeken, is het van onmisbaar belang dat vrouwen volledig worden betrokken bij besluitvorming omtrent klimaatactie en dat zij toegang hebben tot financiering voor hun initiatieven.
Klimaatrechtvaardigheid
CARE maakt zich hard voor klimaatrechtvaardigheid. Dit betekent allereerst dat we moeten voorkomen dat de klimaatcrisis verergert. In 2022 was meer dan 90 procent van de wereldwijde uitstoot afkomstig van fossiele brandstoffen. Als we een kans willen maken om de temperatuurstijging wereldwijd onder de 1,5°C te houden en een veilige, duurzame toekomst voor ons allemaal te creëren, moeten we tijdens COP28 afspraken maken over het overschakelen van fossiele brandstoffen naar schone, hernieuwbare energiebronnen.
Een ander belangrijk aspect van klimaatrechtvaardigheid is het verstrekken van financiële steun aan klimaatkwetsbare landen en gemeenschappen die zich in kwetsbare posities bevinden. Zo kunnen zij zich aanpassen aan het veranderende klimaat. Geïndustrialiseerde landen met een historische verantwoordelijkheid voor de klimaatcrisis moeten deze financiële last dragen. Deze landen, waaronder Nederland, hebben beloofd jaarlijks 100 miljard dollar te verschaffen aan landen die het zwaarst worden getroffen. Helaas zijn deze beloftes nog niet nagekomen. Tijdens COP28 wordt er opnieuw onderhandeld over financieringsregelingen, met bijzondere aandacht voor klimaatschade.
Klimaatschadefonds
Een belangrijk initiatief dat tijdens COP28 aan de orde komt is het klimaatschadefonds, dat ook vorig jaar, tijdens COP27, werd besproken. Dit fonds moet gefinancierd worden door landen die verantwoordelijk zijn voor de klimaatcrisis en erop gericht zijn om mensen te ondersteunen in het terug opbouwen van hun leven na een klimaatramp.
Het fonds vult een groot gat in de huidige klimaatfinanciering. Er zijn al afspraken over financiering die mensen ondersteunt bij het opbouwen van een duurzaam bestaan en het aanpassen aan het veranderende klimaat, maar er is nog geen financiering om hen te compenseren voor de onvermijdelijke schade als gevolg van klimaatverandering.
Rosa van Driel is te volgen op haar Twitter account.
