Burundi is een klein land met glooiende heuvels tussen Rwanda, Tanzania en de Democratische Republiek Congo. Grote delen van het land zijn vruchtbaar en geschikt voor landbouw, maar ondanks dat verkeert Burundi in extreme armoede. Het land heeft de afgelopen jaren explosieve bevolkingsgroei meegemaakt – meer dan twee vijfde van de bevolking is onder de 15 jaar oud. CARE werkt in Burundi aan verschillende projecten, waarvan een is gericht op CARE’s expertise: seksuele en reproductieve gezondheid in combinatie met het verbeteren van de economische positie van vrouwen.
Burundi is een van de meest dichtbevolkte landen ter wereld. Gezinnen zijn vaak groot en 80% van de bevolking werkt in de landbouw, wat in verband met klimaatverandering en ontbossing steeds moeilijker wordt. Ook al is Burundi een vruchtbaar land met meerdere groeiseizoenen per jaar, er valt nauwelijks tegen de gigantische bevolkingsgroei op te boksen.
In deze context van een door landbouw gedomineerde economie, hoge bevolkingsdichtheid en grote bevolkingsgroei draait het Tubakarorero project, ondersteund door de Nederlandse ambassade. CARE werkt samen met partner Cordaid, Burundische implementerende partners IADH, IPROSARUDE, SWAA en SYM en tal van lokale organisaties geleid door vrouwen en jongeren. Tubakarorero betekent in het Kirundi, de officiële taal van Burundi, “laten we een voorbeeld zijn,” en dat is precies wat het project beoogt. Het gaat om elkaar inspireren om bewust voor het ouderschap te kiezen, goed geïnformeerde keuzes te maken over seksuele en reproductieve gezondheid, en het gaat om steun bieden aan elkaar. Bij het project wordt het belang van economische stabiliteit ook meegenomen. Zo kunnen ouders hun kinderen zo goed mogelijke omstandigheden bieden om in op te groeien, en zelf ook meer stabiliteit en onafhankelijkheid creëren.
Jongeren aan zet
Gezien de focus op een eerlijke toekomst voor de volgende generatie Burundezen, is een van de onderdelen van het project is het opzetten van jongerencentra, waar met steun van de Nederlandse ambassade in Burundi veel werk wordt verricht. In de centra worden veel activiteiten georganiseerd – dans en theater, maar ook workshops over ondernemerschap en voorlichting over seksuele en reproductieve gezondheid. “Het punt is dat jongeren van alles willen, ideeën hebben, bereid zijn om offers te brengen, maar aan alle kanten belemmerd worden,” vertelt Jacqueline Minani, de voorzitter van de koepelorganisaties van jongeren-coöperaties. Jongeren hebben vaak geen geld of land, maar door samen iets op te zetten kunnen ze wel grond pachten en gewassen verbouwen. Ook zijn er groepen die producten uit de landbouw verwerken en op die manier waarde toevoegen, bijvoorbeeld door sambal olie of passievruchtensiroop te maken. Het blijkt – samen is er meer mogelijk.
Naast de trainingen voor ondernemen gaan daarvoor specifiek opgeleide gezondheidswerkers uit de gemeenschap, die de context goed begrijpen, met de jongeren in gesprek over hun ideeën rondom seksuele en reproductieve gezondheid. Deze gesprekken gaan met name over het tegengaan van gender gerelateerd geweld, over gezinsplanning, zwangerschap en preventie van seksueel overdraagbare aandoeningen. Het doel is om de jongeren te informeren en misinformatie tegen te gaan. Jongeren krijgen feitelijke informatie zodat zij vervolgens geïnformeerd hun eigen afwegingen kunnen maken. Dit helpt ook om misinformatie en misstanden rondom seksuele en reproductieve gezondheid te verminderen.
Religieuze leiders uit de gemeenschap werken ook mee aan de gesprekken. Zij krijgen trainingen om gesprekken binnen gezinnen over seksuele en reproductieve gezondheid, gezinsrelaties en huiselijk geweld te bevorderen. Ook spreken zij zich uit vóór seksuele en reproductieve gezondheidszorg en tegen gender gerelateerd geweld, waarnaast ze binnen hun gemeenschappen ook zelf trainingssessies aanbieden om mensen betere toegang te geven tot informatie en diensten. Naast de religieuze leiders hebben de overheid en een groep vrouwelijke leiders uit de gemeenschappen een grote rol. De vrouwen vervullen de rol van imboneza, waarbij ze langs jongeren en gezinnen uit de gemeenschap gaan om seksuele en reproductieve gezondheid te bespreken.
Spaargroepen voor vrouwen
Spaar- en leenroepen voor vrouwen zijn een essentieel onderdeel van het project. In de spaargroepen praten deelnemers niet alleen over hun financiën, maar spreken ze met elkaar ook veel over onderwerpen zoals gezinsplanning, gezinsdynamiek en de financiële gevolgen van het hebben van een groot gezin. Naast deze gesprekken kunnen ze daadwerkelijk samen met lokale experts bedrijfsplannen opzetten en zo meer financiële onafhankelijkheid realiseren. Ook geeft de financiële onafhankelijkheid vrouwen een grotere stem in de gezinsplanning en het huishouden.
Een goede positie voor vrouwen werkt door in de gemeenschap
Door de geïntegreerde aanpak van financiële onafhankelijkheid, kennis over en diensten voor seksuele en reproductieve gezondheid is er een groeiende acceptatie van moderne en natuurlijke anticonceptiemethoden. Uit een tussentijdse evaluatie van onze partner Cordaid blijkt dat de economische kansen voor jongeren, met in het bijzonder vrouwen, erg zijn verbeterd. Het Tubakarorero-project is daarmee een mooi voorbeeld hoe de positie van vrouwen verbeteren, door middel van goede informatievoorziening en financiële onafhankelijkheid, uiteindelijk ten goede komt voor de hele gemeenschap – voor een veerkrachtige en stabiele toekomst.
