Alarmerende stijging van aanvallen op humanitaire hulpverleners wereldwijd

Een dag voorafgaand aan World Humanitarian Day, de dag waarop het werk van humanitaire hulpverleners centraal staat, blijkt uit de Aid Worker Security Database dat Zuid-Soedan de gevaarlijkste plek is voor hulpverleners, gevolgd door Soedan, Somalië en Oekraïne. Tussen januari en augustus 2022 zijn 44 hulpverleners over de hele wereld gedood; sinds januari van dit jaar is dat aantal gestegen naar 62.

Foto: Josh Estey

“Deze sterke toename baart zorgen”, zegt Sally Austin, hoofd noodoperaties bij CARE International. “In de meeste gevallen werden deze vrouwen en mannen bewust aangevallen terwijl ze bezig waren levens in veiligheid te brengen. Dit schendt de internationale hulpregels ernstig en getuigt van een gebrek aan respect voor de vele mensen die zich in een kwetsbare positie bevinden, en voor wie hulp het verschil kan maken tussen leven en dood.”

Dit jaar werden tot nu toe 22 hulpverleners gedood in Zuid-Soedan, 19 in Soedan, 4 in Somalië en 3 in Oekraïne. De burgers van deze vier landen – met in totaal zo’n 60 miljoen mensen die behoefte hebben aan humanitaire ondersteuning – lijden onder conflicten, honger, economische instabiliteit, ziekten en de klimaatcrisis.

Victoria Kurska en Anna Romanovna maken deel uit van Avalist, een lokale Oekraïense organisatie die humanitaire hulp biedt aan degenen die getroffen zijn door het conflict. Foto: Myriam Renaud/CARE

Ieder jaar zijn het de nationale medewerkers van hulporganisaties die het zwaarst worden getroffen. Met meer dan 85 procent van de slachtoffers van grote aanvallen (dodelijke slachtoffers, ernstige verwondingen en ontvoeringen) tussen 2016 en 2020. Tot nu toe, in 2023, is 87 procent van de slachtoffers nationaal personeel.

“Met een ongekend aantal van 363,3 miljoen mensen die wereldwijd hulp nodig hebben, zouden hulporganisaties niet hoeven te kiezen tussen het bieden van levensreddende hulp en het waarborgen van de veiligheid van hun medewerkers.”

Sally Austin, hoofd noodoperaties bij CARE International

“Het is hartverscheurend om te zien dat Zuid-Soedan nog steeds de gevaarlijkste plek is voor hulpverleners“, zegt Abel Whande, directeur van CARE in Zuid-Soedan. “We erkennen de inspanningen van de regering om het Gezamenlijk Akkoord over de Oplossing van het Conflict in Zuid-Soedan te handhaven en uit te voeren. Echter, het land blijft te maken hebben met intercommunale conflicten, verergerd door als gevolg van klimaatverandering veroorzaakte rampen. Dit heeft ertoe geleid dat zo’n 7,8 miljoen mensen, meer dan de helft van de bevolking, te maken hebben met acute voedselonzekerheid, terwijl 43 duizend mensen met hongersnood worden geconfronteerd.”

Verder naar het noorden zijn dit jaar minstens 18 van de 19 humanitaire hulpverleners die in Soedan zijn gedood, omgekomen tijdens het voortdurende conflict dat medio april van dit jaar escaleerde. Meer dan 20 miljoen mensen van de 45 miljoen inwoners, lijden aan voedselonzekerheid, waarvan zo’n 3 miljoen kind zijn. “Humanitaire werkers zetten dagelijks hun leven op het spel om de steun te leveren die gemeenschappen dringend nodig hebben”, zegt David MacDonald, Directeur van CARE in Soedan. “Het zinloze richten op hulpverleners en plunderen van hulpvoorraden moet stoppen.”

Een medewerker van het nationale team van CARE Somalië in Bosaso, waar water- en hygiëneprogramma’s worden uitgevoerd. Foto: Edward Richard Ahonobadha/CARE

Dit jaar zijn tot nu toe 4 humanitaire hulpverleners gestorven in Somalië, een land dat zwaar wordt getroffen door conflict en de klimaatcrisis, waarvan de bevolking te maken heeft met het op de vlucht zijn binnen de landsgrenzen en honger. Meer dan 8 miljoen Somaliërs – bijna de helft van de bevolking – hebben behoefte aan humanitaire hulp.

“Met een ongekend aantal van 363,3 miljoen mensen die wereldwijd hulp nodig hebben, zouden hulporganisaties niet hoeven te kiezen tussen het bieden van levensreddende hulp en het waarborgen van de veiligheid van hun medewerkers,” voegt Austin eraan toe.

World Humanitarian Day wordt gevierd op 19 augustus 2023. De dag is ontstaan na de zelfmoordaanslag op het VN-hoofdkantoor in Bagdad in 2003, waarbij 22 hulpverleners omkwamen en 150 gewond raakten. Het thema van dit jaar is #NoMatterWhat, en symboliseert de toewijding om iedereen die hulp nodig heeft, overal ter wereld en ongeacht de omstandigheden, te dienen.

De analyse is gebaseerd op de Aid Worker Security Database van Humanitarian Outcomes, waarin wereldwijde meldingen van beveiligingsincidenten met opzettelijke gewelddaden tegen hulpverleners worden vermeld, zoals moorden, ontvoeringen en aanvallen die ernstige verwondingen tot gevolg hebben. Tot 14 augustus 2023 waren er 113 ernstige aanvallen op hulpverleners, waaronder 62 dodelijke slachtoffers, 34 ontvoeringen en 89 gewonden.