Nederland steunt omstreden landwinningsproject Filipijnen

Op 24 mei 2022 is bekend geworden dat de Nederlandse overheid Koninklijke Boskalis met een verzekering van 1,5 miljard euro steunt bij de aanleg van een vliegveld in de beschermde baai bij de Filipijnse hoofdstad Manilla. De Nederlandse steun heeft grote gevolgen voor de lokale vissersgemeenschappen en is in strijd met de Nederlandse ambities op het gebied van klimaatadaptatie en verantwoord ondernemen. Samen met een coalitie van Filipijnse en Nederlandse organisaties en wetenschappers waaronder CARE Filipijnen, IUCN en mensenrechtenorganisatie Both Ends, heeft CARE Nederland Boskalis en de Nederlandse overheid tevergeefs opgeroepen zich terug te trekken uit dit project.

Honderden vissers hebben plaats moeten maken voor het project. Foto Leon Dulce, Kalikasan PNE.

Risicovol project

In de baai van Manilla gaat Boskalis ruim 2600 hectare land aanwinnen voor het New Manilla International Airport (NMIA). Omdat het project enorm groot en risicovol is, heeft Boskalis via de Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB een zogenaamde exportkredietverzekering aangevraagd bij de Nederlandse overheid. Daarmee staat de Nederlandse staat garant voor eventuele verliezen die Boskalis lijdt door het project. Honderden gezinnen hebben inmiddels plaats moeten maken voor het project. Duizenden vissers is de toegang tot hun visgronden ontzegd. Ook tast de landaanwinning ecosystemen aan waar vissersgemeenschappen van afhankelijk zijn. Bovendien staat het plan voor het vliegveld midden in de baai haaks op het door Nederland gefinancierde Manilla Bay Sustainable Development Masterplan. Dat plan wijst het gebied aan als beschermde zone, door de rijke biodiversiteit en om de kust te kunnen beschermen tegen overstromingen. De bouw van het vliegveld heeft niet alleen grote gevolgen voor mens en natuur in de directe omgeving, het zal ook leiden tot verdere ontwikkeling van infrastructuur in de omgeving, waardoor het overstromingsgevaar rondom Manilla verder toeneemt.

“Onze grootste zorg is de inzet van adequate en economisch haalbare voorzorgsmaatregelen om de negatieve gevolgen van het project te verzachten. Hopelijk zal niet het Filipijnse volk uiteindelijk de zware lasten hoeven te dragen van mislukte ontwikkelingsplannen en investeringen.”

Celso Dulce, Director Integrated Risk Management bij CARE Filipijnen

Geen eerlijk proces

Daarbovenop komt nog dat het project en de beoordeling van Atradius DSB niet aan internationale afspraken voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO) voldoet. Zo weigerde Atradius DSB afspraken met Boskalis en de opdrachtgever openbaar te maken. Daardoor is het onmogelijk voor de lokale gemeenschappen in de Filipijnen om de naleving van die afspraken te controleren. Bovendien is er in het proces nauwelijks ruimte geweest voor inbreng vanuit betrokken organisaties in de Filipijnen. Boskalis ging niet in gesprek met Filipijnse organisaties. Atradius DSB bracht een spoedbezoek aan het projectgebied. Filipijnse organisaties werden hier pas een aantal dagen voorafgaand aan het bezoek over geïnformeerd. Toen was er geen tijd meer om alle experts met belangrijke kennis over de effecten van het project aan tafel te krijgen. “Onze grootste zorg is de inzet van adequate – en economisch haalbare – voorzorgsmaatregelen om de negatieve gevolgen van het project te verzachten.
Hopelijk zal niet het Filipijnse volk uiteindelijk de zware lasten hoeven te dragen van mislukte ontwikkelingsplanning en investeringen”, zegt Celso Dulce hierover, Director Integrated Risk Management bij CARE Filipijnen

Brieven

De coalitie van Nederlandse en Filipijnse organisaties heeft haar zorgen over de zaak meermaals geuit. Zo zijn er vorig jaar brieven geschreven aan Atradius, Boskalis en het ministerie van Financiën. Met het uitblijven van een reactie kwam er een opiniestuk over het project in de Volkskrant waarin de risico’s van het project nog eens duidelijk werden uitgelegd. Het bleef stil, ook na vragen van Kamerleden en een brandbrief van organisaties aan de verantwoordelijke staatssecretaris Van Rij (van Financiën). Het besluit van de Nederlandse overheid om dit project te steunen kwam inmiddels niet meer als een verrassing, maar blijft teleurstellend. Met CARE Filipijnen en de andere betrokken organisaties blijven we het project en de Nederlandse rol erin onverminderd volgen.

Dit doet CARE

CARE ondersteunt mensen op kwetsbare plekken om een duurzaam bestaan op te bouwen. Door mensen te helpen om zich aan te passen aan klimaatverandering, voorkomen we dat armoede en ongelijkheid nog verder toenemen. Ook zet CARE zich in voor een rechtvaardig internationaal klimaatbeleid. Meer weten? Neem contact op met Rosa van Driel, Advocacy Officer op het thema klimaatadaptatie.