Oekraïne: Dringend meer steun nodig
Ter voorbereiding op de vierde Humanitarian Senior Officials Meeting (SOM) op 16 april 2024 in Brussel, benadrukt CARE het belang van blijvende humanitaire hulp aan alle mensen in Oekraïne die door oorlog zijn getroffen, met speciale aandacht voor groepen die zich in de kwetsbaarste posities bevinden zoals vrouwen en meisjes.
Iryna, 63 jaar oud, zag met eigen ogen de verwoesting die de bombardementen haar woonplaats brachten. Foto: CARE
De aanhoudende oorlog in Oekraïne treft vrouwen en meisjes onevenredig hard, met een verhoogd risico op gendergerelateerd geweld, waaronder huiselijk geweld en seksueel geweld gerelateerd aan het conflict. Het Humanitaire Noden- en Responsplan van Oekraïne voor 2024 schat dat 2,5 miljoen mensen behoefte zullen hebben aan preventie, respons en risicovermindering van gendergerelateerd geweld gedurende het jaar. Echter, het Humanitaire Noden- en Responsplan beschikt slechts over financiële middelen om ongeveer een derde van deze mensen te bereiken, wat neerkomt op 811 duizend personen.
Hoewel er in 2023 uiteindelijk meer mensen werden bereikt met interventies gericht op gendergerelateerd geweld dan oorspronkelijk gepland, werd slechts 33 procent van de totale financieringsbehoefte voor gendergerelateerd geweld door donoren verstrekt. Dit roept vragen op over de daadwerkelijke levering van het volledige scala aan GBV-diensten die nodig zijn voor een kwalitatieve respons ten behoeve van overlevenden.
“Ondanks escalerende humanitaire behoeften en toenemende beschietingen van civiele infrastructuur, met burgerslachtoffers tot gevolg, zien we een afname van de donorsteun in Oekraïne.”
Franziska Joerns, adjunct-directeur van CARE Oekraïne
Franziska Joerns, adjunct-directeur van CARE Oekraïne, merkte op: “Ondanks escalerende humanitaire behoeften en toenemende beschietingen van civiele infrastructuur, met burgerslachtoffers tot gevolg, zien we een afname van de donorsteun in Oekraïne. Binnenlands ontheemde vrouwen, kinderen en ouderen worden gedwongen terug te keren naar hun huizen, vaak in gevaarlijke gebieden, omdat ze niet de adequate hulp krijgen om veilig en met waardigheid te leven waar ze ontheemd zijn. Ondertussen leidt het voortdurende conflict tot nieuwe golven van interne ontheemding. Met steeds verder afnemende basismiddelen zoals voedsel, onderdak en gezondheidszorg, worden zowel bestaande als nieuwe interne ontheemde bevolkingsgroepen en zij die terugkeren, met name vrouwen en meisjes, geconfronteerd met verhoogde risico’s met betrekking tot bescherming en gendergerelateerd geweld, inclusief seksueel geweld gerelateerd aan conflict.”
Een jaar nadat het conflict begon, keerde de Oekraïense vluchteling en CARE-medewerker Daria Khrystenko terug naar huis in Kyiv vanuit Polen. Als alleenstaande moeder vluchtte ze op de dag dat de oorlog begon met haar jonge zoon en moeder, die lijdt aan een hartkwaal. Vorig jaar in april werd Daria lerares bij het cash-for-work-programma van CARE voor Oekraïense vluchtelingen en sloot zich later aan bij het personeel van CARE in Polen. Foto: CARE
CARE dringt er bij donoren op aan om het reactieplan van Oekraïne volledig te financieren, inclusief het volledige scala aan preventie- en responsdiensten voor gendergerelateerd geweld, om de groeiende kloof tussen behoeften en geleverde hulp te dichten en om de minimumnormen voor gendergerelateerd geweld te handhaven. Het niet doen ervan kan risico’s verhogen, waaronder seksuele uitbuiting, misbruik en intimidatie, en kan nog meer schade toebrengen aan overlevenden van gendergerelateerd geweld die al uitgeput en getraumatiseerd zijn door meer dan twee jaar geweld, ontheemding en ontbering.
“Bij CARE weten we dat in ramp- en conflictsituaties vrouwen en meisjes onevenredig hard getroffen worden door bijvoorbeeld gendergerelateerd geweld, uitsluiting en uitbuiting.
Reintje van Haeringen, directeur CARE Nederland
Ze hebben geen veilige toegang tot voorzieningen en worden ernstig beperkt in de mogelijkheden om in hun levensonderhoud te voorzien.”
Daria Chekalova, adjunct-directeur van de partnerorganisatie “Girls” van CARE, voegt toe: “Donoren moeten het volume van kwaliteitsfinanciering aan vrouwenorganisaties vergroten om hun programma’s en interventies te ondersteunen, evenals hun institutionele ontwikkeling en organisatorische versterking. Dit moet ook budgetten omvatten voor psychosociale ondersteuning om burn-out van het personeel te voorkomen en/of aan te pakken, evenals budgetten voor de deelname van vrouwelijke leiders aan relevante coördinatiemechanismen en voor een sterker netwerk tussen vrouwenorganisaties.”
CARE benadrukt het belang van gendergerechtigheid in de overgang van humanitaire hulp naar herstel en wederopbouw. Het is essentieel ervoor te zorgen dat niemand wordt achtergelaten op weg naar de wederopbouw van Oekraïne, inclusief vrouwenorganisaties en organisaties die minderheidsgroepen vertegenwoordigen.
CARE in Oekraïne
CARE begon haar werkzaamheden in Oekraïne in maart 2022. In de afgelopen twee jaar hebben we meer dan 1,2 miljoen mensen bereikt en hen voorzien van noodhulpmiddelen om te kunnen overleven. Waar onze activiteiten eerst voornamelijk gericht waren op huisvesting en basisbehoeften voor binnenlandse vluchtelingen, richt CARE zich nu steeds meer op psychologische ondersteuning, gendergerelateerd geweld, conflictgerelateerd geweld, huisrevalidatie en de ontwikkeling van vrouwelijk leiderschap in noodsituaties. CARE versterkt institutionele capaciteiten in frontlinie regio’s, werkt aan het herstellen van watervoorzieningsnetwerken en voorziet gemeentelijke diensten van nieuwe apparatuur om kwalitatieve en essentiële diensten aan de bevolking te waarborgen.
